Jakie skojarzenia przychodzą Ci do głowy, gdy myślisz o Szwecji? Ikea, H&M, klopsiki? Od teraz do tej listy dodać możesz sztukę na stacjach metra! Dobrze przeczytałeś. Stacje metra w Sztokholmie to coś, o czym warto pamiętać planując zwiedzanie szwedzkiej stolicy. 

Historia metra w Sztokholmie sięga czasów końca II Wojny Światowej – budowa podziemnej kolejki rozpoczęta została w 1944 roku i już 6 lat później Szwedzi mogli cieszyć się nową opcją dojazdu do miasta oraz poruszania się po nim. Dotychczas powstało 110 kilometrów torów, 100 stacji (53 stacje na powierzchni, 47 stacji podziemnych, ale planowana jest dalsza rozbudowa), z których 90 przyozdobione zostało przez różnych artystów, 3 główne trasy dzielące się na 7 linii: niebieska trasa to linie 10 i 11, czerwona – 13 i 14, zielona natomiast to 17, 18 oraz 19. Ciekawostką jest tu podział stacji – stacje metra w Sztokholmie dzielą się na stacje skalne (wykute w litej skale) oraz betonowe. I metro jeździ w ruchu lewostronnym!

Gdy pada… Sztokholm alternatywnie

Lądujemy na oddalonym około 100 km od Sztokholmu lotnisku Skavsta – pogoda jest bajeczna! Gdy jednak wysiadamy z autobusu w centrum Sztokholmu zaczyna się burza z porządną i długą ulewą… To idealna okazja, żeby zejść do podziemi i w niestandardowy sposób pozwiedzać Sztokholm. A w metrze jest naprawdę co oglądać! Ponoć jest to najdłuższa galeria sztuki na świecie.

Kupujemy za 150 SEK (ok. 60,50 zł) 24-godzinne bilety w kasie biletowej tuż przy zejściu na peron (w biletomatach nie ma możliwości zakupienia biletów okresowych) i ruszamy – zaczynamy od stacji znajdującej się najbliżej nas, łączącej wszystkie trzy linie, czyli T-centralen. Jest to jedna z bardziej imponujących stacji! Niestety w trakcie tak krótkiego – weekendowego pobytu – nie jesteśmy w stanie zobaczyć wszystkich stacji, ale wybrałam te, które spodobały mi się najbardziej spośród wszystkich, które widzieliśmy.

Stacje metra w Sztokholmie – linia niebieska

T-centralen

Tak naprawdę są to dwie oddzielne stacje połączone łącznikiem. Górna otwarta 24 listopada 1957 roku składa się dodatkowo z dwóch peronów – pierwszy położony na głębokości 8,5 metra obsługuje linię zieloną, drugi, leżący na głębokości 14 metrów – linię czerwoną, dolna stacja natomiast leżąca na 30 metrach głębokości ruszyła 31 sierpnia 1975 roku i obsługuje linię niebieską. To właśnie tutaj można liczyć na najpiękniejsze widoki w postaci niebieskich malowideł roślin i robotników autorstwa Pera Olofa Ultvedta.

Kungstradgarden

Kungstradgarden to otwarta 30 października 1977 roku stacja znajdująca się na głębokości 34 metrów. Główne wyjście sprawia nieco mroczne wrażenie, ale całość utrzymana jest głównie w trzech kolorach – zielonym, białym i czerwonym nawiązujących do dawnych francuskich ogrodów. Po wyjściu na peron mam nieco wrażenie, że opanowali go kibice Legii… Ewentualnie święty Mikołaj, bo w końcu są to też bardzo świąteczne barwy. Autorem takiego wyglądu stacji Kungstradagarden jest Ulrik Samuelson.

Unikalną cechą Kungstradgarden jest obecność pewnego gatunku pająka. Stacja ta jest jedynym miejscem w Europie Północnej, w którym żyje pająk Lessertia dentichelis spotykany na Wyspach Kanaryjskich, Maderze, w Kanadzie, Nowej Zelandii, a także znaleziony na Litwie. Przypuszczalnie pająk ten trafił w to miejsce w trakcie budowy stacji na używanych maszynach z południa Europy. Ponadto w 2016 roku naukowcy odkryli na ścianach stacji nieznany wcześniej gatunek grzyba o unikalnej strukturze DNA. Pająka ani grzyba niestety nie zauważamy, ale widzimy za to soczyście zielony mech.

Radhuset

Radhuset leży na 27 metrach głębokości, stacja ta otwarta została 31 sierpnia 1975 roku. To kolejna stacja w postaci skalnej groty, tym razem z ceglastym kolorem na ścianach i suficie.

Niestety nie wiem już nawet z jakiego względu przegapiamy tu główne wyjście, które na zdjęciu Juliana Herzoga prezentuje się naprawdę imponująco (ach ten szeroki kąt i jasny obiektyw…):

Tensta

Stacja Tensta otwarta została 31 sierpnia 1975 roku.  W dzielnicy  mieszka dużo imigrantów i dlatego też stacja ta nawiązuje poniekąd do nich. Jej wygląd miał sprawić, by imigranci poczuli się w Szwecji lepiej. Można tu znaleźć napisane ponoć w 18 językach słowo przyjaźń – jest również po polsku! Są też krótkie cytaty, w tym jeden nawiązujący do inwokacji w Panu Tadeuszu. Oczywiście również po polsku! Poza tym ściany zdobią symbole różnych zwierząt, m.in. mamuta. Wszystko to jest dziełem Helgi Henschen, jej brata Larsa oraz Arne Sedella. Instalacje noszą tytuł En ros till invandrarna (Róża dla imigrantów).

Solna strand

To nieco mroczna stacja wyposażona w niebiańskie instalacje. Dosłownie! Kontrastujące z ciemną jaskinią rozstawione i przyczepione gdzieniegdzie bryły ukazują błękitne niebo z białymi, puchatymi obłoczkami. Od razu robi się tu dzięki nim przyjemniej. Stacja Solna strand leży na 28 metrach głębokości, otwarta została 19 sierpnia 1986 roku, a za jej wygląd odpowiedzialny jest Takashi Narahy – artysta często wykorzystujący w swoich pracach motyw przeciwieństw w postaci Ying&Yang. Wystrój stacji ma uświadamiać ludziom, że zawsze istnieje równowaga między ciemnością i światłem.

Solna Centrum

To zdecydowanie moja ulubiona stacja spośród wszystkich, które widzieliśmy! Utrzymana w czerwono-zielonej kolorystyce przedstawia ekologiczne problemy Szwecji z lat 70-tych – wycinanie lasów, niszczący środowisko rozwój przemysłu, rozwój miast i depopulację obszarów wiejskich. Czerwień przedstawionego na rysunku nieba kontrastuje z zielenią lasów. Niesamowite wrażenie!  Początkowo platforma ta miała wyglądać właśnie tak, jednak artystom czegoś tu brakowało, stąd zaimprowizowali wspomniane obrazy. Ponadto w gablotach zobaczyć można sceny z życia ówczesnych mieszkańców. Stacja ta otwarta została 31 sierpnia 1975 roku, leży na głębokości 27-36 metrów. Za projekt odpowiadają Karl-Olov Bjork oraz Anders Aberg.

Stacje metra w Sztokholmie – linia czerwona

Morby Centrum

Biało-różowy wygląd tej stacji to efekt prac artystów Gosta Wessel i Karin Ek. Otwarta została 29 stycznia 1978 roku, leży na głębokości 20-22 metrów. Na pierwszy rzut oka kolorystyka tej stacji wydaje się być wręcz mdła – oto widzimy różowe plamy na białej ścianie. Gdzieś przy schodach ruchomych położono płytki w pastelowych, tęczowych kolorach. I to tyle. Jednak mamy tu do czynienia ze złudzeniem optycznym! Ściany zmieniają kolor w zależności od tego, w którym miejscu na peronie aktualnie się przebywa. Z jednej strony stacja wydaje się biała z jasnym odcieniem różu, a z drugiej biała z domieszką szarozielonego.

Tekniska hogskolan

Znajdująca się niedaleko wyższa szkoła Kungliga Tekniska Högskolan (KTH – Królewski Instytut Technologii) miała znaczący wpływ na wygląd tej stacji. Metro otwarte tu 30 września 1973 roku charakteryzuje się surowym, technicznym wyglądem. Projekt Lennarta Morka przewidywał pięć regularnych wielościanów, z których każdy reprezentuje jeden z pięciu żywiołów Platona: ogień, wodę, ziemię, powietrze i eter. Są tu także prezentacje m.in. kopernikańskiego heliocentryzmu oraz praw ruchu Newtona. Przy jednym z wyjść znaleźć można także podświetlone na tęczowo schody ruchome. Niestety aktualnie najbardziej widowiskowa część z bryłą zwisającą z sufitu zastawiona jest różnymi rupieciami – trudno tu o dobre zdjęcie.

Stadion

Dla niektórych wystrój tej stacji może być bardzo kontrowersyjny, bo oto nad jednym z przejść pomiędzy dwiema stronami peronu widnieje ogromna tęcza będąca aktualnie symbolem środowiska homoseksualistów. Jest tu też kilka rzeźb utrzymanych w tęczowej kolorystyce. Mimo różnych poglądów warto odłożyć je na bok i po prostu docenić ogólny wygląd stacji, bo jest ona jedną z najpiękniejszych! Stacja Stadion leży na głębokości 25 metrów. Otwarta została 30 września 1973 roku, a za jej wygląd odpowiadają Ake Pallarp i Enno Hallek.

Stacje metra w Sztokholmie – linia zielona

Thorildsplan

To chyba najbardziej urocza stacja przypominająca czasy dzieciństwa! Dlaczego? Nawiązania do gry Mario jest tak ewidentne, że nie da się go nie zauważyć. Autorem pikselizowanych obrazów jest Lars Arrhenius. To jedna z trzech nadziemnych stacji otwarta 26 października 1952 roku. Przywodzące na myśl komputerową grę ozdoby zostały dodane do niej jednak znacznie później, bo dopiero w 2008 roku.

Fridhemsplan

Może nie jest to najpiękniejsza ze stacji metra w Sztokholmie, ale przedmioty związane z morzem i środowiskiem (m.in. tradycyjna nordycka łódź blekingeeka z żaglem) warte są uwagi. Stacja ta otwarta została 31 sierpnia 1975 roku. Za projekt stacji odpowiedzialni są Ingegerd Moller oraz Torsten Renqvist.

Stacje metra w Sztokholmie – informacje praktyczne

• Metro oznaczone jest w Sztokholmie literą T (od szwedzkiego T-Bana/Tunnelbana)
• Metro czynne jest od wczesnego rana (ok. godz. 5:00) do nocy (ok. godziny 1:00).
• Stacje metra w Sztokholmie oznaczone są z zewnątrz słabo, ale już poruszanie się po metrze nie należy do trudnych. Pociągi z przodu mają nazwę stacji końcowej, do której zmierzają oraz numer linii, którą obsługują.
• Na peronach znajdują się tablice wyświetlające numer linii kolejnego pociągu oraz pokazujące czas pozostały do przyjazdu składu.
• Zanim się wsiądzie do pociągu warto sprawdzić, czy aby na pewno dojedziemy do interesującej nas stacji, bo niektóre linie w pewnym momencie rozdzielają się, ponadto składy mogą kursować w skróconej relacji.
• Metro jeździ często – średnio pociągi kursują co 5-7 minut (maksymalnie bodajże co 14 min.).
• Chcąc mieć dobre warunki do zdjęć lepiej wybrać pory poza godzinami szczytu, które mają miejsce mniej więcej do 9:00 i od 16:00. My naszą wycieczkę po stacjach metra w Sztokholmie zaczęliśmy w piątek w okolicach godziny 13:00, kontynuowaliśmy ją też w sobotę ok. 9:00. Pomijając chyba zawsze tłoczną stację dworca głównego T-Centralen, wszystkie pozostałe stacje mieliśmy praktycznie wyłącznie dla siebie.
• Do fotografowania stacji metra warto wyposażyć się w jasny obiektyw (3,5-5,6 to już niestety zbyt ciemne cacko) oraz statyw. W związku z tym, że moja lustrzanka nie podołała, zdjęcia robiłam… telefonem. Ma jaśniejszy obiektyw niż aparat fotograficzny, który posiadam.
• Od 1997 roku możliwe jest darmowe zwiedzanie stacji metra w Sztokholmie z przewodnikiem.

Najpiękniejsze moim zdaniem stacje metra w Sztokholmie znajdziesz na załączonej poniżej mapie:

Spodobał Ci się powyższy tekst? Polub go na Facebooku lub udostępnij, może komuś się przyda! Będzie mi również niezmiernie miło, jeśli zostawisz tu po sobie ślad w postaci komentarza. 

Monika Borkowska

Rocznik 86. Zarażona podróżniczym bakcylem od ponad 25 lat, raczej bez szans na wyleczenie. Lubiąca ciepełko miłośniczka Azji Południowo-Wschodniej oraz paradoksalnie… Islandii. W wolnej chwili zajmuje się swoimi pozostałymi pasjami jakimi są rośliny owadożerne oraz amatorsko fotografia.

Cztery kroki do udanego urlopu: wyszukaj lot...

... wypożycz samochód...

... zminimalizuj swoją odpowiedzialność w razie uszkodzenia auta i ciesz się wyjazdem!